علائمی که نشان می‌دهد فرزند شما نیاز به روان‌درمانگر دارد
علائمی که نشان می‌دهد فرزند شما نیاز به روان‌درمانگر دارد
والدین همیشه نگران سلامت جسمی و روانی فرزندان خود هستند، اما گاهی تشخیص اینکه کودک یا نوجوان به مشاوره کودک نیاز دارد، دشوار است. مشکلات روانی و عاطفی در کودکان می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند و اگر به‌موقع شناسایی نشود، ممکن است در بلندمدت تأثیرات منفی بر رشد عاطفی و اجتماعی کودک بگذارد. در این مقاله، به مهم‌ترین علائم نیاز کودک به روان‌درمانی می‌پردازیم.
۱. تغییرات ناگهانی در خلق‌وخو و رفتار کودک تحریک‌پذیری شدید یا پرخاشگری بدون دلیل مشخص گریه‌های مکرر یا احساس غم پایدار کج‌خلقی‌های غیرمعمول در سنین بالا از دست دادن علاقه به فعالیت‌های موردعلاقه
تغییرات ناگهانی در خلق‌وخو می‌تواند نشانه افسردگی در کودکان باشد.
۲. افت تحصیلی و مشکلات یادگیری کاهش نمرات بدون دلیل آموزشی امتناع از رفتن به مدرسه یا اضطراب تحصیلی مشکلات تمرکز و بیش‌فعالی (ADHD)
مشکلات تحصیلی ناگهانی می‌توانند مرتبط با اضطراب یا اختلالات یادگیری باشند.
۳. اختلالات خواب و تغذیه در کودکان بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش‌ازحد کابوس‌های مکرر یا وحشت شبانه کاهش یا افزایش شدید اشتها
تغییرات خواب و اشتها می‌توانند نشانه استرس یا اضطراب در کودکان باشند.
۴. انزوای اجتماعی و اضطراب در کودکان دوری از دوستان و فعالیت‌های گروهی ترس از موقعیت‌های اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی) وابستگی شدید به والدین و عدم استقلال
انزوای اجتماعی در کودکان می‌تواند نشانه افسردگی یا اختلالات اضطرابی باشد.
۵. رفتارهای خودآسیب‌رسان و پرخطر خودزنی یا صحبت درباره خودکشی مصرف مواد در نوجوانان رفتارهای پرخطر مانند فرار از خانه
این رفتارها نیاز به مداخله فوری روان‌درمانگر کودک دارند.
۶. ترس‌های غیرمنطقی و فوبیا در کودکان ترس شدید از تاریکی، حیوانات یا موقعیت‌های خاص علائم جسمانی اضطراب (تپش قلب، لرزش، تعریق)
ترس‌های غیرمنطقی ممکن است نیاز به درمان شناختی-رفتاری (CBT) داشته باشند.
۷. پسرفت رشدی (برگشت به رفتارهای کودکی) شب‌ادراری پس از دوره کنترل مثانه مکیدن انگشت یا وابستگی به اشیاء امنیتی
پسرفت رفتاری می‌تواند واکنشی به استرس یا تروما باشد.
۸. شکایت‌های جسمی بدون دلیل پزشکی دردهای مکرر معده، سردرد یا سرگیجه تهوع و استفراغ در موقعیت‌های استرس‌زا
این علائم می‌توانند ناشی از اختلالات روان‌تنی باشند.
چه زمانی باید به روان‌درمانگر کودک مراجعه کنیم؟ اگر این علائم بیش از دو هفته ادامه داشته باشند، بهتر است از یک متخصص روان‌شناسی کودک کمک بگیرید. روش‌های درمانی مانند بازی درمانی، CBT و مشاوره خانواده می‌توانند بسیار مؤثر باشند.
کلام آخر تشخیص به‌موقع مشکلات روانی کودکان می‌تواند از اختلالات جدی‌تر جلوگیری کند. اگر نگران سلامت روان فرزند خود هستید، با یک روان‌درمانگر کودک مشورت کنید.
منابع و مراجع معتبر انجمن روان‌شناسی آمریکا (APA) – علائم افسردگی در کودکان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) – ارتباط مشکلات تحصیلی با اختلالات روانی کلینیک مایو – تأثیر استرس بر الگوی خواب و تغذیه کودکان سازمان بهداشت جهانی (WHO) – تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت روان کودکان مؤسسه ملی سلامت روان (NIMH) – راهنمای مداخله در رفتارهای خودآسیب‌رسان دانشگاه هاروارد – پژوهش‌های مربوط به پسرفت رشدی در کودکان کلینیک کلیولند – اختلالات روان‌تنی در کودکان
منابع تکمیلی: کتاب “بازی درمانی” نوشته ویرجینیا اکسلاین مقالات تخصصی انجمن روان‌پزشکی کودک و نوجوان ایران
“روان‌درمانگر کودک”، “مشاوره کودک”، “علائم افسردگی در کودکان”،
“مداخله مادرانه در انتخاب دوست‌پسر: آسیب‌شناسی و راهکارهای تعاملی”